Tras la placca bacteriala resulta in’inflammaziun a l’ur da la schunschiva (gingivitis) che po sa derasar sin l’entira fixaziun dals dents (parodontitis). Tras la paradentosa resultan a l’ur da la schunschiva uschenumnadas tastgas da la schunschiva sco er ina schluccada dals dents che po manar fin ad ina perdita dals dents.

Mintga dent consista d’ina curuna, d’ina ragisch e d’in gnerv. Il dent è fixà a sia surfatscha da la ragisch cun fibras d’enragischaziun en la schunschiva ed en l’oss da la missella.

La curuna dal dent è cuvrida d’emagl dals dents (emagl). Suten sa chatta il dentin e puspè suten il gnerv dal dent (pulpa). Effectivamain consista la pulpa d’in gnerv, d’avainas ed in uschenumnà tessì colliant. Entant che l’emagl è senza gnervs e cun quai senza sentiment, vegn il dentin che sa chatta suten provedì da fibras da gnervs. La surfatscha da la ragisch dal dent è perquai era sensibla cunter mal.

Il dentin è la part principala da la ragisch. La ragisch vegn supplementarmain cuvrida d’ina rasada dira, l’uschenumnada pel da la ragisch (cement da la ragisch). Il dent è per lung da sia entira surfatscha da la ragisch fixà cun fibras d’enragischaziun (fibras desmodontalas) en l’oss da la missella. Las fibras èn d’ina vart francadas en il dentin da ragisch e da l’autra vart en l’oss da la missella.

La ragisch dal dent è pli lunga che la curuna dal dent. Oravant tut han ils dents chanins en la missella sura (dents dal spalancun) il pli savens fitg lungas ragischs.

La schunschiva (latin gingiva) è la part rosa da la mucosa da la bucca che circumdescha tut ils dents sco in culier.

Effectivamain furma la schunschiva l’ur exteriur dal tessì che franchescha ils dents en l’oss. La schunschiva consista d’ina cuvrida satiglia (epitel) ed ina rasada cun fibras in zic pli grossa suten (tessì). Questa rasada cuntegna auter che las bleras fibras da tessì er intginas avainas. Per quest motiv ha la schunschiva sauna ina colur rosa cler.

Tras las placcas bacterialas reagescha la schunschiva gia suenter paucs dis cun in’inflammaziun che vegn era numnada gingivitis.

L’inflammaziun ch’è sa furmada a l’ur da la schunschiva (gingivitis) lascha parair la schunschiva cotschna fin cotschna stgira, perquai che là èn las avainas che sa chattan en il tessì colliant sa schlargiadas tras l’inflammaziun.

Cun optimar l’igiena da la bucca a chasa vegn questa placca bacteriala allontanada regularmain, cun il resultat che la schunschiva po puspè sa restabilir entaifer paucs dis.

La gingivits n’è nagina rara malsogna d’inflammaziun. Mintga uman ha durant la durada da sia vita pliras giadas tals lieus en la bucca. Quels èn dentant in segn ch’igl è vegnì nettegià main bain en quests lieus. Medemamain signifitgan tals lieus ina ristga per sviluppar ina parodontitis.

Durant ina gravidanza è augmentada la tendenza da survegnir la gingivits pervia da motivs ormonals. Dunnas en speranza duessan far particularmain bain attenziun a lur igiena da la bucca a chasa ed era laschar examinar lur dents durant la gravidanza.

Il parodont è la fixaziun dal dent en l’oss da la missella e consista da la schunschiva, da la surfatscha da la ragisch, da las fibras d’enragischaziun sco er da l’oss da la missella sez.

Sut la noziun „parodont“ chapesch’ins tut las cumponentas che francheschan il dent en l’oss da la missella. Latiers tutgan la schunschiva, l’oss da la missella che tegna il dent, las fibras d’enragischaziun e la structura d’enragischaziun sin la surfatscha da la ragisch visavi, l’uschenumnà cement da la ragisch.

Il parodont garantescha la fixaziun dals dents en l’oss da la missella. Tras las fibras d’enragischaziun mantegnan ils dents lur auta resistenza funcziunala era tar forzas da mastgar pli grondas.

Il parodont circumdescha tar il dent saun l’entira ragisch dal dent. Pir tar la malsogna inflammada da la fixaziun dals dents (parodontitis) vegn l’oss da la missella che tegna il dent diminuì.

La parodontitis tutga tar las malsognas cronicas las pli frequentas da l’uman. I sa tracta d’ina malsogna inflammada che pertutga tut las parts da la fixaziun dals dents.

Sco consequenza da l’inflammaziun da l’ur da la schunschiva (gingivitis) pon las fibras d’enragischaziun e l’oss da la missella sa siminuir. Enstagl d’in apparat da fibras saun resulta per lung dal dent in’uschenumnada tastga da la schunschiva. La surfatscha da la ragisch ch’è situada là è cuvrida cun placcas bacterialas (placca e tartagl).

La sminuziun da las fibras d’enragischaziun e da l’oss da la missella po chaschunar ch’ils dents sa movan pli fitg. Sche la malsogna na vegn betg scuvrida e tractada, po la sminuziun cuntinuar uschè fitg ch’ins na po betg pli duvrar ils dents per mastgar e ch’els ston vegnir tratgs (extratgs).

Var 40 pertschient da l’umanitad pateschan da parodontitis. Per la populaziun creschida vegn stimà che 70% da la perdita dals dents è oz d’attribuir a la parodontitis.

Vus pudais duvrar nossas infurmaziuns e nossas illustraziuns per Vossas atgnas producziuns. Resguardai latiers nossas disposiziuns da la licenza da Creative Commons:

Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.de

Ils cuntegns da questa website vegnan citads cun la suandanta indicaziun:
www.parodont.ch/rm / CC-BY-NC-SA